از زمان شروع پاندمی کرونا، تمام جهان در مسیری پرتلاطم در حال حرکت بوده است ، پیش بینی ها تداوم این روند را در سال جاری را قطعی میدانسته و این پیش بینی کاملا اتفاق افتاده است.
در آخرین نسخه سالانه ارزیابی گزارش ریسک های جهانی که توسط مجمع جهانی اقتصاد (WEF) انجام شده بود، اکثر کارشناسان نسبت به چشم انداز پیش رو نگران هستند و تنها در حدود 4 درصد از آنها شرایط را نامساعد ارزیابی نکرده اند.
این ارزیابی هر سال بزرگترین ریسک های پیش روی جهان را که توسط حدود 1000 کارشناس و محقق با گرایش های متفاوت در مراکز گوناگون از کشورهای مختلف گردآوری و بررسی شده شناسایی و ارائه میکند.
کارشناسان بیشتر نگران چه ریسکهای جهانی هستند و کدام یک را تهدیدهای قریب الوقوع میدانند؟ بیایید به یافته های کلیدی گزارش بپردازیم.

روش ارزیابی ریسک مجمع جهانی اقتصاد (WEF)

در این نظرسنجی، از کارشناسان خواسته شده است تا 37 ریسک مختلف را که به پنج دسته اقتصادی، زیست محیطی، ژئوپلیتیکی، اجتماعی و فناوری تقسیم می‌شوند، مقایسه کنند.
برای تشخیص این مورد که کدام ریسک ها بحرانی تر و قریب الوقوع تر هستند، از کارشناسان خواسته شد تا بر اساس بازه‌های زمانی زیر مشخص کنند که چه زمانی ریسک های شناسایی شده به یک مشکل جدی برای جهان تبدیل می‌شوند:
ریسک های کوتاه مدت: تا 2 سال آینده
ریسک های میان مدت: 2-5 سال آینده
ریسک های بلند مدت: 5-10 سال آینده
با طبقه‌بندی ریسک‌ها در بازه های زمانی اشاره شده ، دید بهتری از مشکلاتی که تصمیم‌گیرندگان و دولت‌ها ممکن است در آینده نزدیک با آن‌ها دست و پنجه نرم کنند و اینکه چگونه این خطرات ممکن است بایکدیگر ارتباط متقابل داشته باشند خواهیم داشت.

ریسک های کوتاه مدت

کارشناسان ریسک های اجتماعی مانند “انسجام جوامع” و “بحران معیشتی” را به عنوان بحرانی ترین ریسک ها برای جهان اعلام کردند.

بازه زمانی	حوزه	ریسک	% پاسخ دهندگان
تا 2 سال آینده	زیست محیطی	تغییرات آب و هوایی	31.1٪
	اجتماعی	بحران های معیشتی	30.4٪
	زیست محیطی	شکست اقدامات اقلیمی	27.5٪
	اجتماعی	انسجام اجتماعی	27.5٪
	اجتماعی	بیماری های عفونی	26.4٪
	اجتماعی	بدتر شدن سلامت روان	26.1٪
	فن آوری	کاهش امنیت سایبری	19.5٪
	اقتصادی	بحران بدهی	19.3٪
	فن آوری	نابرابری دیجیتال	18.2٪
	اقتصادی	حباب دارایی ترکید	14.2٪

 

ریسک های میان مدت

اکثر کارشناسان عقیده داشتند که تا سه سال آینده مبارزه با مسائل مربوط به بیماری همه گیر ادامه خواهد داشت. به همین دلیل، ریسک‌های میان‌مدت شناسایی‌شده توسط آنها تقریباً مشابه ریسک‌های کوتاه‌مدت است.

بازه زمانی	حوزه	ریسک	% پاسخ دهندگان
2-5 سال آینده	زیست محیطی	شکست اقدامات اقلیمی	35.7٪
	زیست محیطی	تغییرات آب و هوایی	34.6٪
	اجتماعی	انسجام اجتماعی	23.0٪
	اجتماعی	بحران های معیشتی	20.1٪
	اقتصادی	بحران بدهی	19.0٪
	زیست محیطی	آسیب زیست محیطی انسانی	16.4٪
	ژئوپلیتیک	تقابل های ژئواکونومیک	14.8٪
	فن آوری	کاهش امنیت سایبری	14.6٪
	زیست محیطی	از دست دادن تنوع زیستی	13.5٪
	اقتصادی	تخلیه حباب دارایی ها	12.7٪

 

پیامدهای ناشی از COVID-19 به این معنی است که بسیاری از دولت‌ها و تصمیم‌گیرندگان دیگر ظرفیت کمک به مسائل جهانی را ندارند. به عنوان مثال، بریتانیا کمک های خارجی خود را حداقل تا سال 2024 به تعویق انداخت.
کارشناسان همچنین نگران افزایش سطح بدهی ها هستند که خود منجر به بروز یک بحران می شود. نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی در سطح جهان 13 درصد در سال 2020 افزایش یافت، رقمی که تقریباً به طور قطع در آینده نزدیک به افزایش خود ادامه خواهد داد.

ریسک های بلند مدت

کارشناسان تغییرات آب و هوایی را به عنوان بزرگترین ریسک برای بشریت در دهه آینده شناسایی کردند.

بازه زمانی	حوزه	ریسک	% پاسخ دهندگان
5-10 سال	زیست محیطی	شکست اقدامات اقلیمی	42.1٪
	زیست محیطی	تغییرات آب و هوایی	32.4٪
	زیست محیطی	از دست دادن تنوع زیستی	27.0٪
	زیست محیطی	بحران منابع طبیعی	23.0٪
	زیست محیطی	آسیب زیست محیطی انسانی	21.7٪
	اجتماعی	انسجام اجتماعی	19.1٪
	اجتماعی	مهاجرت غیر ارادی	15.0٪
	فن آوری	پیشرفت های فنی نامطلوب	14.9٪
	ژئوپلیتیک	تقابل های ژئواکونومیک	14.1٪
	ژئوپلیتیک	رقابت منابع ژئوپلیتیکی	13.5٪

 

عدم توجه به مسائل زیست محیطی در نهایت منجر به کاهش تولید ناخالص داخلی جهانی بین 4٪ تا 18٪ با تأثیرات متفاوت در مناطق مختلف جهان خواهد شد.

آمادگی های جهانی برای کاهش ریسک ها

«تسهیل تجارت»، «جنایت بین‌المللی» و «سلاح‌های کشتار جمعی» ریسک های کلانی هستند که کارشناسان پیش بینی کرده اند برای مقابله با آنها آمادگی وجود دارد و از سوی دیگر «هوش مصنوعی» و «حملات سایبری فرامرزی و اطلاعات نادرست» حوزه‌هایی هستند که اکثر کارشناسان پیش بینی کرده اند که ما در برابر آن‌ها هیچ گونه امادگی و برنامه ریزی نداریم.
همانطور که جامعه به طور فزاینده ای به زیرساخت های دیجیتال وابسته می شود، کارشناسان پیش بینی می کنند که شاهد افزایش حملات سایبری و جرایم سایبری باشیم. فناوری‌های جدید مجهز به هوش مصنوعی که باج‌افزار را به‌عنوان یک سرویس ارائه می‌کنند، به هر کسی امکان می‌دهد در جرایم سایبری مشارکت کند، حتی آن‌هایی که دانش فنی لازم برای ساخت بدافزار را ندارند.

 

چگونه برنامه ریزی و حرکت کنیم؟

براساس یافته‌های نظرسنجی سال جاری ، مجمع جهانی اقتصاد پنج استراتژی کلان پیشنهادی که دولت‌ها، کسب‌وکارها و تصمیم‌گیرندگان باید از آنها برای ایجاد انعطاف‌پذیری و آمادگی برای چالش‌های آینده استفاده کنند را به شرح زیر اعلام کرده است:

1. یک ساختار جامع واکنش پذیر طراحی کنید: به جای تمرکز بر ریسک‌های خاص، با شناسایی بدترین سناریو و ایجاد تصویری جامع (Big Image) ، ساختار کلانی طراحی نمایید که بیشترین حفاظت را از پیامدهای نامطلوب ایجاد می کند.
2. کل اکوسیستم را در نظر بگیرید: خدمات شخص ثالث و توانایی های خارج از سیستم خود را بررسی کنید و اکوسیستم گسترده تری را که در آن فعالیت می کنید تجزیه و تحلیل کنید.
3. تنوع را در استراتژی‌های تاب‌آوری لحاظ نمائید: استراتژی‌ها در همه شرایط پاسخگو نخواهند بود ، بحرانهای پیچیده به اقداماتی ظریف و همه جانبه نیاز دارند. سازگاری کلید موفقیت است.
4. تلاش‌های تاب‌آوری را با اهداف دیگر مرتبط کنید: بسیاری از تلاش‌های تاب‌آوری می‌تواند برای جنبه‌های مختلف جامعه مفید باشد. به عنوان مثال، زنجیره تامین کارآمد می تواند تصویر جامع را تقویت کرده و به اهداف زیست محیطی کمک کند.
5. به تاب آوری به عنوان مسیر عبور نگاه کنید ، نه مقصد: چابک و هوشیار ماندن در هنگام ایجاد برنامه های تاب آوری حیاتی است، زیرا این دسته اقدامات نو و جدید هستند و برای اثربخشی نیاز به چابکی و هوشیاری دارند.

 

و سخن انتهایی:

چند سال آینده مملو از بحرانهایی پیچیده خواهد بود و بهترین ابزار برای کاهش این خطرات جهانی از افزایش دامنه همکاری و تعامل و ارزیابی مجدد برنامه ها است.

 

منبع: visual capitalist
مترجم: امیر شاه علی